In de camper koken op gas, diesel of inductie?

In de camper koken op gas of lpg

Koken op gas is de meest gebruikte set-up in campers. Het is de goedkoopste optie en er is een breed aanbod aan gaspitten, fornuizen en zelfs ovens. Gas gaat lang mee als je er enkel op kookt en zeker in combinatie met lpg, is het makkelijk bij te vullen in Europa. Het is misschien spannend om de gasleidingen, en -flessen of -tank, zelf te plaatsen maar dat is met koken op diesel of elektriciteit net zo. Ben je van plan om ook andere apparaten op gas te gaan gebruiken (koelkast, verwarming en/of boiler) dan is koken op gas de logische keuze.

Het aanbod van gasflessen loopt uiteen, van stalen- tot lichtgewichtflessen. Ook in het volume (en dus de afmetingen) is er een breed aanbod. Bekijk van tevoren wat voor jou relevant is, gewicht of ruimte besparen of juist besparen op de kosten. Naast de grote (staande)flessen is er ook nog keuze uit kleinere Campingaz flessen of zelfs gasblikken voor mobiele gastoestellen. Ga je liever voor lpg? Check dan goed of de fles daarvoor bestemd is (er zijn ook staande flessen speciaal voor lpg) en hou rekening met de verplichte buiten vuloptie om de lpg-fles of -tank mee te vullen. Een alternatief op een lpg-fles kan een lpg-damptank zijn. Deze zijn onder de camper te plaatsen.

Tip: het aanbod gasflessen en aansluiting wisselt soms per land. De regelgeving is vaak zo dat alleen de gasflessen die in dat land gebruikt worden ingenomen of gevuld mogen worden. Dit kan een gedoe worden op reis. Lpg is een makkelijk alternatief, met een buiten vuloptie kan je in de meeste landen zelf de lpg-tank bij tankstations bijvullen. Zelfs als de tank nog niet leeg is. Zo kom je dus niet snel zonder gas te zitten.

Het aanbod gastoestellen is groot. Zo is er een groot aanbod speciaal voor campers ontworpen, maar het is ook mogelijk om een normaal gastoestel te plaatsen. Controleer wel altijd of het type gas (zeker in het geval van lpg) waarop je wilt koken ook bestemd is voor het fornuis. Meestal is dit het geval, maar er zijn uitzonderingen.

Koken op diesel in een camper

Vind je de nadelen van gas maar niets dan is koken op diesel een veilig en goed alternatief. Diesel is praktisch overal verkrijgbaar en veel campers gebruiken diesel ook als brandstof. Maar zelfs als dat niet het geval is kan koken op diesel interessant zijn. Het is namelijk mogelijk om een separate tank te plaatsen die enkel gebruikt wordt voor het koken en eventueel verwarmen op diesel. Diesel voorkomt dus dat je gedoe krijgt met vreemde gasflessen, of dat je in een land bent waar Campingaz of lpg niet verkrijgbaar is. Als je de dieseltank van de camper gebruikt bespaart het je zelfs een hoop ruimte. Het grote nadeel van diesel kooktoestellen is de prijs, deze start vanaf €1.300.

Koken op diesel in campers lijkt te winnen aan populariteit, in de boten wereld is het al een stuk gebruikelijker. In tegenstelling tot koken op gas is er geen open vlam. Het verbrandingsproces vindt plaats in een gesloten omgeving met behulp van een verbrandingsventilator. Hiervoor moet er wel een uitlaat (vaak onder de camper) worden geplaatst om de verbrandingsgassen naar buiten af te voeren. Het systeem gebruikt dan ook geen zuurstof vanuit de camper, waardoor er geen vocht of geur wordt toegevoegd aan de leefruimte. Hierdoor wordt koken op diesel gezien als extreem veilig.

De kooktoestellen geschikt voor diesel zien er misschien anders uit dan je in eerste instantie verwacht. Doordat de open vlam ontbreekt lijkt het kooktoestel meer op een elektrische keramische plaat. Iets om rekening mee te houden, het duurt langer voordat het fornuis op temperatuur is in vergelijking met het koken op gas. Diesel kooktoestellen worden beperkt aangeboden, geen ruime keuze dus. Vaak zijn het enkele of tweepits toestellen, ovens zijn ook beschikbaar maar extreem duur.

Let op: voor koken op diesel is een 12Volt aansluiting vereist. Tijdens het opstarten vraagt het de eerste paar minuten een redelijk hoge spanning. Neem het verbruik van je gekozen diesel kooktoestel dan ook mee in je stroomschema en zorg voor voldoende accucapaciteit.

In een camper koken op elektriciteit (inductie)

Niet alleen in een huis is het koken op elektriciteit mogelijk maar ook in een camper. Je dient wel rekening te houden met een serieuze uitgave aan voornamelijk de elektra set-up. Het verbruikt veel elektriciteit. De elektrische kookplaten zelf zijn wel goedkoper en makkelijk in onderhoud. Als je dagelijks op een camping aan de paal staat dan kan het een goed alternatief zijn, maar let wel op dat de camping voldoende Ampère stroom geeft. Deze worden namelijk regelmatig beperkt tot 6 Ampère.

Wil je off-grid elektrisch koken dan is een flinke set-up met zonnepanelen, omvormer en huishoudaccu’s nodig. En dan nog moet je het vooral hebben van zonovergoten gebieden. Want de opbrengst met slecht weer, of in de winter met minder zonuren, is minimaal en meestal niet genoeg om op te koken.

Tip: elektrisch koken in de camper kan je ook inzetten als back-up. Om gas of diesel te besparen als je af en toe op campings staat of accucapaciteit over hebt. Er is een breed aanbod losse inductie of keramische kookplaten beschikbaar.

Het verbruik van koken op elektra

Een gemiddelde tweepits inductie kookplaat heeft al snel een verbruik van over de 3000 watt per uur. Tijdens gebruik hoeft de pit in de meeste gevallen niet maximaal aan te staan waardoor het verbruik lager uitvalt. Laten we uitgaan van de helft, 1500 watt per uur. Als je niet te uitgebreid kookt ben je gemiddeld 30 minuten aan het koken per dag, je verbruikt dan 750 watt per dag. Aangezien de omvormer ook nog stroom verbruikt moet je dagelijks ongeveer 800 tot 850 watt aan verbruik rekenen. Grote kans dat je de maaltijd bereidt als de zon laag staat of al onder is waardoor je deze stroom enkel uit de accu trekt.

Die 800 tot 850 watt moet je de volgende dag (als je off-grid staat) weer zien bij te laden met het zonnepaneel of tijdens het rijden op de dynamo. En dit gaat alleen nog maar over het koken op inductie. Tel daar het opladen van elektronische apparaten, eventueel een koelkast of -box en verlichting bij op en je krijgt een idee van de benodigde accucapaciteit.

Voorbeeld; een 12V 100Ah AGM-accu geeft in totaal 840 watt tot hij 70% ontladen is. En eigenlijk wil je de accu’s niet te vaak zo ver ontladen (hier zit namelijk een maximaal aantal keren aan). Wil je gaan koken op inductie dan moet je al snel aan een accucapaciteit van minimaal 500Ah denken. Het beste is om de accu dan elke dag of minimaal om de dag, weer compleet vol te laden. Dit is in de zomer mogelijk met voldoende zonnepanelen, maar de rest van het jaar kan dat een uitdaging worden.

Let op: op campings aan de paal staan klinkt als onbeperkt stroom. Dat klopt maar gedeeltelijk. Vaak wordt het Ampère op campings (of camperplaatsen met stroompunt) beperkt tot 6 Ampère. In dat geval kan je maximaal een piekspanning van 6 x 230 = 1380 watt gebruiken. Heb je geluk dan sta je op een camping met een maximum van 10 Ampère, maar dan ligt de max alsnog op 2300 watt. Net voldoende voor het gebruik op half vermogen. Uiteraard laad je de rest van de tijd de accu’s wel weer bij. Er zijn oplossingen te vinden om dit probleem op te lossen, een slimme acculader in combinatie met omvormer (zoals de Victron Multiplus) kunnen de spanning aanvullen vanuit de accu’s.