Hoewel Noorwegen een redelijk aantal tolwegen kent, valt het voor toeristen in de praktijk best mee hoeveel je ermee te maken krijgt. Dit hangt natuurlijk sterk af van de gekozen route, maar het is zelfs redelijk goed te doen om tolwegen te vermijden. Al ontkom je er op sommige plekken echt niet aan; tol wordt namelijk gebruikt om de aanleg van de weg, tunnel of brug mee terug te verdienen. En op sommige locaties kun je niet om een brug of tunnel heen.
Er zijn drie opties om de elektronische tol in Noorwegen te betalen. We bespreken ze allemaal en geven aan welke manier volgens ons de slimste is. Een tipje van de sluier: wij adviseren een tolbadge, want daarmee kun je ook binnenlandse ferry’s betalen (met korting). Op die binnenlandse ferry’s gaan we ook kort in, want die kun je ook als tolweg zien 😉
Waarom zijn er tolwegen in Noorwegen?
Tolheffing wordt in Noorwegen vooral toegepast om bruggen, tunnels en wegen te financieren. Zodra de kosten van een weg, tunnel of brug zijn terugverdiend, wordt de tolheffing weer verwijderd en wordt de doorgang weer gratis. Een groot deel is al afbetaald, waardoor wij het aantal tolwegen in Noorwegen vinden meevallen. Naast deze tijdelijke tolwegen zijn er ook permanente tolwegen, die je vooral rondom steden vindt (ringwegen). Deze tolwegen zijn bedoeld om stadsverkeer te ontmoedigen en om nieuwe infrastructuurprojecten rond die steden te financieren. De meeste tolwegen maken onderscheid tussen twee typen verkeer: vrachtverkeer en personenauto’s. Campers vallen onder personenauto’s, zelfs als ze zwaarder zijn dan 3.500 kg, mits ze geregistreerd zijn (daarover zo meer). Een enkele tolweg maakt onderscheid op basis van brandstof (waarbij diesel het meeste betaalt en elektrische auto’s het minst), maar dit aantal is beperkt. Het Noorse systeem voor elektronische tolheffing heet AutoPASS en wordt beheerd door de Noorse Dienst Openbare Wegen.
Naast de voor de hand liggende tolwegen zijn er ook particuliere tolwegen. Dit zijn wegen die in particulier eigendom zijn en worden onderhouden door de eigenaar(s). Deze wegen zijn vaak doodlopende wegen naar uitzichtpunten, de bergen in of naar een populaire toeristische attractie. Het zijn er niet veel en ze staan goed van tevoren aangegeven.
Tip: Tolwegen worden goed aangegeven. Als je tol wilt vermijden, kun je in de meeste gevallen nog een afslag nemen voor de tolpoort. Tolkosten worden bij elke elektronische tolpoort getoond met een bord. Wil je alvast de tol- en ferrykosten van jouw route berekenen? Gebruik dan deze handige tolcalculator.
Drie manieren van tol betalen
Praktisch alle tol in Noorwegen is elektronisch; je komt dus geen bemande tolpoortjes meer tegen waar je kunt betalen. Dit gaat allemaal volautomatisch. Bij het passeren van een tolpoort wordt er een foto van de auto (en het kenteken) gemaakt en wordt er gekeken of er een transponder (optie drie) aanwezig is. Dit alles heeft te maken met de drie manieren waarop de tol in Noorwegen betaald kan worden.
1. Zonder registratie (duurste optie)
Als je niet zeker weet of je Noorwegen gaat aandoen tijdens je reis, of je denkt dat je een route door Noorwegen hebt zonder tol, dan kun je ervoor kiezen om niets te doen. Je hoeft je dan niet te registreren of aan te melden zoals bij de andere twee opties. Je kunt dan nog steeds gebruik maken van de tolwegen; je krijgt dan gewoon automatisch een factuur thuisgestuurd (naar het adres waar de auto of camper geregistreerd staat). Deze factuur valt meestal binnen vier tot acht maanden door de brievenbus. Deze facturen worden gestuurd door Epass24 van het Zweedse bedrijf Park Trade Europe.
Hoewel dit als de makkelijkste optie klinkt, is het in de praktijk ook de duurste optie. Dit komt doordat je bij de andere twee opties korting kunt krijgen, bijvoorbeeld via een verlaagd tarief voor bepaalde typen auto’s of gewoon directe korting. Zonder registratie val je standaard in het hoogste tarief.
Let op: Er wordt online soms gezegd dat je zonder registratie geen facturen ontvangt. Wat wij hebben begrepen, is dat dit de laatste jaren wel degelijk het geval is. Daarom adviseren we je wel te registreren en, als je nog op tijd bent, een tolbadge aan te vragen. Hiermee bespaar je op tolkosten én binnenlandse ferrykosten.
2. Epass24 – Automatische betaling
Als je niet veel tol verwacht te rijden, bijvoorbeeld alleen rondom steden, dan is Epass24 de snelste en meest eenvoudige manier. Dit is hetzelfde bedrijf dat de betaling afhandelt als je zonder registratie over Noorse tolwegen rijdt. Door een account aan te maken bij Epass24.com kun je specificaties van je auto of camper doorgeven (dit moet je zelf doen) welke vervolgens gebruikt worden om te kijken of je voor een verlaagd tarief in aanmerking komt. Vooral rondom steden wordt er namelijk gewerkt met verschillende tarieven op basis van brandstof of euronorm.
Via het account (en eventueel de app) krijg je vervolgens ook inzicht in de gereden toltrajecten en je facturen. Deze kunnen eenvoudig automatisch betaald worden door een creditcard aan het account te koppelen, maar je kunt er ook voor kiezen een (elektronische) factuur te ontvangen zodat je deze via een bankoverschrijving kunt voldoen.
Let op: Hoewel je nu het juiste toltarief betaalt (en niet standaard het hoogste), kun je met een tolbadge van AutoPASS nog goedkoper uit zijn dankzij extra kortingen. Ga je veel kilometers maken of meerdere binnenlandse ferry’s pakken, dan is een tolbadge de beste manier. Heb je een camper (M1) zwaarder dan 3.500 kg? Dan moet je een AutoPASS tolbadge hebben om als personenauto geclassificeerd te worden.
3. AutoPASS – Tolbadge (goedkoopste optie)
Voor deze optie moet je op tijd zijn; je moet namelijk nog wel in Nederland of Beligë zijn om de tolbadge te ontvangen. Deze tolbadge moet je in Noorwegen aan de binnenzijde van je voorraam monteren. Dus als je deze info pas leest als je al onderweg bent, dan is het al bijna geen optie meer. De badge wordt namelijk naar het adres gestuurd waar je auto of camper geregistreerd staat; het is niet mogelijk om hem ergens anders op te halen of naartoe te laten sturen. Maar wees gerust. Het kan nog steeds, via je nummerbord, al wordt dat niet aangeraden. Maar het is wel dé manier om toch korting te pakken, lees vooral het uitgelichte stukje “Al op reis?” hieronder.
Het grote voordeel van een tolbadge (of toll tag) van één van de bij AutoPASS aangesloten toll service providers (welke hier vermeld staan) is dat je korting ontvangt en soms zelfs geen tol hoeft te betalen. Daarnaast kun je met de tolbadge ook binnenlandse ferry’s betalen, waar je vaak ook nog korting op krijgt.
De AutoPASS tolbadge werkt als volgt:
- Je ontvangt een tolbadge die aan de binnenkant van de voorruit van het voertuig moet worden bevestigd;
- Je krijgt een korting van 20% op elke toltransactie (van toepassing op lichte voertuigen tot 3.500 kg en als camper geregistreerde (M1) voertuigen, ook als ze zwaarder zijn dan 3.500 kg);
- Er wordt slechts één toltarief per uur aangerekend wanneer de één-uur-regel van toepassing is;
- Het juiste toltarief wordt in rekening gebracht op basis van de milieugegevens van je voertuig (diesel, benzine, nulemissie, enz.);
- Je hebt verschillende betalingsmogelijkheden, afhankelijk van bij welke toldienstaanbieder je je registreert;
- Sommige toll service providers geven 10% korting op AutoPASS ferry’s.
Al op reis? Sommige toll service providers werken ook zonder tolbadge. Registratie gaat dan via het kenteken, welke handmatig worden verwerkt. En juist daarom raden ze het gebruik van de tolbadge aan. Dit is wat Fremtind Service erover zegt: “We raden onze klanten aan om een tag in het voertuig te plaatsen vanwege de mogelijke fouten die kunnen optreden bij kentekenregistratie via foto’s. De genomen foto’s worden handmatig verwerkt, dus als de foto onduidelijk is, kan het gebeuren dat er fouten gemaakt worden. Met gebruik van een tolbadge is dat niet mogelijk.“
“Wij kozen zelf voor Fremtind Service als toll service provider. De website is in het Engels beschikbaar en hier kun je ook als buitenlander een account aanmaken (kies voor “Sign in without BankID“) en betaal je 5 NOK per maand dat je account actief is. Zeg je contract dus op zodra je weer uit Noorwegen bent. De tolbadge wordt per post verstuurd en is meestal binnen 14 dagen binnen. Maar ook zonder tolbadge kan je Fremtind gebruiken, het gaat dan via het nummerbord. Handig dus als je, net als wij tijdens onze eerste Noorwegen reis, al op reis bent wanneer je erachter komt dat er tolwegen zijn in Noorwegen. Al raad Fremtind zelf aan de tolbadge te gebruiken. Fremtind verstuurt facturen onder de 500 kronen eens per 3 maanden.”
Let op: Particuliere tolwegen worden niet op een van de drie bovenstaande manieren betaald. Deze staan hier los van en dien je vaak ter plaatse te betalen. In sommige gevallen staat er een betaalautomaat, soms moet je contant geld in een envelop doen of kan er betaald worden via een bankoverschrijving.
Voor Belgen: Het versturen van de tolbadge kan extra gedoe opleveren bij de douane. We hebben gehoord over vertraging en extra douane kosten van €22,-.
Let op: Heb je een voertuig zwaarder dan 3.500 kg en staat deze niet als camper (M1) geregistreerd? Dan moet je een andere verplichte tag hebben. Hier lees je daar meer over.
Wij Reizen In
Lars, Dasja & Ninja reizen in Brutus (camper) over de wereld. Na zes maanden Nieuw-Zeeland in een klein omgebouwd busje wisten we het zeker. Reizen met een camper is voor ons dé manier om de wereld te ontdekken! Terug in Nederland kochten we een camper. Sinds 2015 zijn we op ontdekkingsreis door Europa en Marokko.
We laten je graag meegenieten maar helpen je nog liever verder met jouw reisvoorbereiding. Volg onze sociale kanalen, het blog of schrijf je in voor de nieuwsbrief.
Motoren en fietsers vrijgesteld van tol
Zoals je hierboven misschien al is opgevallen gaat het vooral over auto’s, campers en vrachtwagens. Motoren, brommers en fietsers zijn namelijk vrijgesteld van bijna alle tolwegen in Noorwegen. Particuliere tolwegen kunnen hier de uitzondering op zijn, maar in de regel hoef je op de motor, brommer of fiets geen rekening te houden met tolkosten.
Binnenlandse ferry’s in Noorwegen, zo werkt het
Als je al bezig bent met het plannen van de route, is de kans groot dat je de volgende melding te zien krijgt op Google Maps: “Op deze route maak je gebruik van een veerboot”. Als je de kaart wat beter bestudeert, is dat niet gek. Met 112 ferry routes ontkom je er haast niet aan en het is dan ook een normaal onderdeel van een reis door Noorwegen. Het scheelt je namelijk heel wat kilometers om niet om een fjord heen te rijden, maar deze gewoon met de boot over te steken.
Schrik niet, deze ferry’s zijn niet zo duur als de oversteek met de boot naar Noorwegen. Sommige zijn zelfs gratis. Je kunt ze dan ook goed vergelijken met tolwegen. Als je ervoor moet betalen, dan is het in veel gevallen even duur of goedkoper dan helemaal omrijden. En een stuk sneller als je het een beetje goed weet te plannen. Ferry’s varen namelijk op bepaalde tijden, en daar kan soms een paar uur tussen zitten. Dus zorg dat je weet wanneer de ferry vertrekt, plan geen rijdagen met veel ferryoversteken en probeer ruim op tijd te zijn in het hoogseizoen. Enkele ferry’s werken met een beperkt aantal te reserveren plekken, zoals de ferry tussen de Lofoten en Bodø. Je kunt deze reserveren op de website van de rederij.
Let op: Met de motor of op de fiets betaal je, op de betaalde ferry’s, wel gewoon.
“Zeker in het hoogseizoen kunnen sommige ferryoversteken druk zijn. Vijf minuten voor vertrek aankomen is dan vaak echt te laat. Helemaal als de ferry niet zo vaak per dag vaart. Meestal is 30 a 45 minuten voor vertrek prima, maar op drukke routes zoals de scenic routes wil je soms nog eerder zijn. Zo mikten wij af en toe op een half uur na vertrek, zodat je vooraan in de rij staat voor de volgende afvaart. Dan hadden we nog tijd genoeg om een rondje te lopen met Ninja of boodschappen te doen als er een supermarkt op loopafstand was.”
Kun je tol vermijden in Noorwegen?
Op sommige routes is het zeker mogelijk om de tolwegen te vermijden. De optie om tolwegen te vermijden binnen je navigatiesysteem of op Google Maps werkt dan ook gewoon. Let wel op, want in sommige gevallen laten ze je wel heel ver omrijden om tol te vermijden. Dit komt omdat soms alleen één brug of tunnel een tolweg is. Al moeten we wel zeggen dat sommige (zee)tunnels en bruggen prijzig kunnen zijn, tot wel dik €10,- voor een passering. Maar in de gevallen van een brug of (zee)tunnel is het uiteraard een stuk lastiger om tol te vermijden en kan het zelfs duurder uitpakken om de tol te vermijden en helemaal om te rijden.
Een makkelijke manier om inzicht te krijgen in wat je route aan tol gaat kosten, is door gebruik te maken van een tolcalculator. Hier zie je direct waar je tol voor betaalt en kun je kijken naar mogelijke manieren om dit te vermijden.
“Wij vonden de tolkosten in Noorwegen best meevallen. Het zijn vaak specifieke stukken en niet zoals in Frankrijk hele wegen van noord naar zuid. Zo betaalden we tijdens onze laatste reis, waarin we in twee maanden ruim 4.000 kilometer reden en zigzaggend naar boven zijn gereden van Kristiansand tot Narvik via o.a. Oslo en Stavanger, ongeveer €75,- aan tolwegen. En dat was zonder actief tolwegen te vermijden (we hadden de eerste dag op de E39 makkelijk €10 kunnen besparen, iets met niet opletten). Aan binnenlandse ferry’s waren we nog eens ongeveer €65,- kwijt, maar dan hebben we wel 10 keer de ferry gepakt! Tijdens onze eerste reis vanaf de Noordkaap naar het zuiden via de Lofoten hebben we maar €38,- aan tolkosten gehad. We waren toen wel €230,- aan negen ferry’s kwijt, vooral de ferry’s naar en van Senja en de Lofoten waren prijzig.”
Tol met huurauto, -camper of leaseauto in Noorwegen
Ga je met een, niet in Noorwegen gehuurde, auto of camper op vakantie naar Noorwegen? Of rijd je in een leaseauto? Ook dan is het slim om zelf je auto te registreren zodat jij, en niet de verhuur- of leasemaatschappij, de rekening ontvangt. Veel van deze bedrijven zullen namelijk administratiekosten in rekening brengen om de kosten te dekken voor het verwerken van de factuur en het innen van het bedrag bij jou als huurder. Zorg er wel voor dat je de auto of camper alleen registreert voor de periode waarin je het voertuig huurt of least, om facturen voor toltransacties van toekomstige huurders te voorkomen.
Let op: Ook voor het aanmelden van huurauto’s of -campers heb je een kenteken nodig. Vraag deze op tijd op bij de verhuurder zodat je voldoende tijd hebt om de tolbadge aan te vragen.
Veel reisplezier
Met deze tips en informatie ben je goed voorbereid op je reis door Noorwegen, of je nu met een eigen auto, huurauto of camper gaat. Door je voertuig op tijd te registreren en slim gebruik te maken van tolbadges en ferry’s, kun je flink besparen en voorkom je onnodige kosten. Noorwegen biedt een prachtige reiservaring met adembenemende landschappen en handige infrastructuur die het reizen een stuk gemakkelijker maakt. Geniet van de reis en laat je verrassen door al het moois dat Noorwegen te bieden heeft. Veel reisplezier!
