De recente geschiedenis van Albanië – waarbij het door het communistische regime 47 jaar zo goed als afgesloten is geweest van de rest van Europa – heeft vooral op het natuurlijke vlak een positieve invloed gehad. Waar de rest van Europa na de Tweede Wereldoorlog enorme industriële ontwikkelingen doormaakte bleven die in Albanië beperkt. Zo ligt er geen netwerk van snelwegen en treinsporen, het binnenland is ongerept en de natuur heeft op veel plekken haar gang kunnen gaan. Het land kent ondertussen 12 nationale parken (waaronder één beschermd zeegebied), samen met de andere beschermde gebieden is ongeveer een kwart van het hele land beschermd natuurgebied.
Leuk om te weten: Dankzij het unieke concept van Archeologisch Parken worden niet enkel de archeologische vindplaatsen (zoals Butrint en Apollonia) beschermd, maar ook de omliggende natuur en het landschap eromheen. Hierdoor blijven de ruïnes in een landschap bewaard dat vergelijkbaar is met hoe het er vroeger uitzag.
Dit maakt Albanië speciaal
Naast het feit dat de Albanese natuur heeft geprofiteerd van de isolatie, zijn er nog meer factoren die de flora en fauna van het land zo speciaal maken. Met een gemiddelde hoogte van 700 meter is Albanië een van de hoogstgelegen landen van Europa – en dat terwijl het direct aan de kust ligt. Wanneer je de berggebieden op een kaart bekijkt, begrijp je snel waarom dit gemiddelde zo hoog ligt.
Naast de Korab, de hoogste berg met 2.763 meter, telt Albanië nog 32 andere bergtoppen boven de 2.000 meter. Opvallend genoeg is het land qua oppervlakte vergelijkbaar met België, maar toch bestaat 70% van het landschap uit berggebied.
Juist deze grote hoogteverschillen, in combinatie met de kustgebieden, en de bijbehorende variatie in grondsoorten en klimaten, zorgen ervoor dat Albanië een afwisselende en rijke flora en fauna heeft. Met een overvloed aan (unieke) plant- en diersoorten wordt Albanië dan ook vaak omschreven als een van de meest biodiverse landen van Europa.
Zo vind je in Albanië nog een brede diversiteit aan naaldbomen en groenblijvende planten, waarvan een groot deel wereldwijd en op Europees niveau bedreigd is. Albanië is dus met recht een unieke natuurbestemming.
Fauna: Wilde dieren in Albanië
Dankzij de diversiteit aan landschappen is ook het wildlife in Albanië uiteenlopend. Van wolven, beren en Balkanlynxen tot zeehonden en schildpadden. Van de Dalmatische pelikaan en flamingo’s tot de zeearend en lammergier. Maar kijk ook niet gek op als je slangen en adders tegenkomt.
Dankzij de moerasgebieden en het waddengebied aan de Adriatische kust is Albanië een populaire broed- en overwinterplaats voor water- en moerasvogels. Er zijn ruim 270 verschillende soorten geteld, van verschillende eendensoorten tot lepelreigers en alles daartussenin. Veel van deze vogels komen af op de moerasplanten, maar ook op de vis die in de meren, rivieren en kustgebieden te vinden is, zoals karpers, forellen en paling.
Dus of je nu oog in oog wilt staan met roofdieren, of juist vogels wilt spotten, Albanië biedt de perfecte mogelijkheid. We lichten een paar van de meest indrukwekkende wilde dieren uit.
Adelaars
Als nationale trots kunnen we natuurlijk niet om deze vogels heen. Albanië heeft een grote populatie adelaars (ook wel arend genoemd), waarvan de imposante zeearend een van de bekendste is. Maar er zijn nog veel meer soorten te vinden. Van de bijna net zo grote bastaardarend en schreeuwarend tot de iets kleinere visarend, arendbuizerd, havikarend en dwergarend.
De grootste kans om een adelaar in Albanië te spotten heb je bij de steenarend, die tevens het nationale symbool van het land is. Voor het spotten van de slangenarend en steppearend heb je daarentegen een stuk meer geluk nodig.
Een mooi overzicht van alle roofvogels die in Albanië voorkomen vind je hier.
Dalmatische pelikaan
Wil je echt een grote vogel zien? Ga dan op zoek naar de Dalmatische pelikaan, de grootste in zijn soort met een vleugelspanwijdte tot 3,2 meter. Met een gewicht tot 15 kilogram is deze pelikaan zelfs het zwaarste vliegende dier ter wereld!
Helaas is ook deze pelikaan bedreigd, maar in Albanië heb je nog steeds een redelijke kans om hem te spotten. De lagunewateren van het Divjakë-Karavasta Nationaal Park in West-Albanië worden als broedgebied gebruikt door enkele kolonies.
Hoe herken je de Dalmatische pelikaan? Zijn lichaam en veren zijn overwegend grijs, terwijl zijn keelzak tijdens het broedseizoen rood kleurt.
Wolven
De Euraziatische wolf is een van de roofdieren die nog rondzwerven in Albanië. De schattingen van de populatie variëren van 250 tot 400, maar wat vaststaat, is dat dit een van de grootste populaties in Europa is.
Toch is ook in Albanië de wolf bedreigd. De grootste kans om wolven te spotten heb je in de winter, wanneer je hun sporen in de sneeuw kunt volgen. In de zomer trekken ze naar de hogere weiden, vooral in de Noord-Albanese Alpen.
Beren
De Europese bruine beer – het grootste roofdier van Europa – is nog zo een majestueus roofdier dat schuilt in de uitgestrekte bossen en ruige bergen van Noord-Albanië. Het liefst vermijden ze menselijke activiteiten en zwerven ze als solitaire jagers door bergachtig terrein en dicht struikgewas. Volwassen mannetjes kunnen wel 860 kilogram wegen, waardoor ze na de ijsbeer de grootste soort van de berenfamilie zijn. Ondanks bedreigingen door jacht en ontbossing heeft wettelijke bescherming geleid tot herstel van de populatie. Het houden van beren als huisdier of attractie bij bijvoorbeeld restaurants is nu grotendeels gestopt, wat bijdraagt aan hun voortbestaan in Albanië.
Balkanlynx
De Balkanlynx, bekend om zijn puntige, behaarde oren en donzige grijze vacht, is misschien wel een van de meest mythische wilde dieren van Albanië. Helaas staat hij op de rode lijst van bedreigde diersoorten. Met nog ongeveer 40 exemplaren in het wild is de kans klein dat je er een tegenkomt.
Toch worden de laatste jaren steeds meer waarnemingen gedaan via wildcamera’s. De grootste kans om sporen van de Balkanlynx te vinden, is in het Shebenik-Jabllanicë Nationaal Park.
Gemzen
Ook gemzen behoren tot de bedreigde diersoorten, maar de kans om ze in het wild te zien is iets groter. Met een geschatte populatie van ongeveer 1.000 wilde dieren moet je de bergen intrekken om ze te spotten.
De grootste populaties bevinden zich in het ruige, afgelegen en steile terrein van noordoost-Albanië, dat zich uitstrekt over de grens met het westen van Noord-Macedonië.
Zeehonden en robben
Dit zijn misschien niet direct de dieren waarvoor je naar Albanië gaat – of die je verwacht in de Adriatische Zee – maar als je toch aan het genieten bent van de natuur aan de Albanese kust, houd je ogen dan open voor zeehonden en robben. Zeehonden zijn vooral te zien op afgelegen stranden en kleine eilandjes, robben worden af en toe langs de kustlijn gespot.
Dolfijnen
Nog zo’n dier dat je misschien niet direct in de natuur van Albanië verwacht, maar de Adriatische Zee zit vol verrassingen. Je zou zelfs potvissen langs de kust kunnen zien zwemmen en ook dolfijnen spotten is gewoon mogelijk in Albanië.
De grootste kans hierop heb je rond de badplaats Ksamil. Vanuit hier kunnen ook excursies en boottochten worden geboekt om je kans op het zien van dolfijnen te vergroten.
Slangen
Toen wij onze eerste slang in Albanië tegenkwamen, moesten we ons even achter de oren krabben. Zien we het nu goed? Dat deden we! Er leven in Albanië namelijk veel verschillende soorten slangen en reptielen. De meeste zijn niet giftig, maar er zijn een paar uitzonderingen.
Zo komt de meest giftige slang van Europa, de Balkanadder (ook wel zandadder genoemd), voor in Albanië. Blijf dus altijd goed opletten. De grootste slang die je kunt tegenkomen is de Montpellier-slang, die tot wel twee meter lang kan worden. Gelukkig is deze niet giftig. En in verschillende wateren kun je waterslangen tegenkomen. Ook deze zijn niet gevaarlijk voor mensen.
Nog meer wilde dieren
Er zijn natuurlijk nog veel meer wilde dieren in Albanië. Van schildpadden tot kikkers, die je op sommige plekken de hele nacht hoort kwaken, en verschillende soorten hagedissen. Daarnaast kom je geregeld flamingo’s tegen in de lagunewateren en zie je herten in de velden staan. Ook vossen, otters, dassen en wezels kun je zomaar zien oversteken.
Nog meer wilde dieren? Is onze lijst niet lang genoeg voor je, kijk dan hier verder. Je vindt een compleet overzicht met alle dieren die je in Albanië tegen kunt komen.
