Albanië ligt relatief dicht bij huis, maar is in veel opzichten deel van een totaal andere wereld. Terwijl de Europese Unie om de hoek ligt, is Albanië daar zelf nog geen lid van. Dat heeft alles te maken met de rijke en recente geschiedenis van het land. De Albanese cultuur is hierdoor uniek en interessant. Als je door dit land reist, kom je die cultuur overal tegen. We introduceren je hier alvast een beetje in die cultuur, maar wees gewaarschuwd, zelfs na een lange reis door Albanië kan de cultuur je nog blijven verrassen.
Inwoners van Albanië
Met iets minder dan drie miljoen inwoners, wonen er relatief maar weinig Albanezen in het land zelf. De meeste Albanezen wonen echter ergens anders. Vier tot negen miljoen Albanezen wonen buiten de landsgrenzen. Dit heeft alles te maken met een fascinerende en pijnlijke politieke en oorlogsgeschiedenis, die eeuwen teruggaat. In Albanië zelf wonen de meeste inwoners (bijna één derde) in de hoofdstad, Tirana. Daarnaast is vooral de kustregio bewoond. Het overige deel van Albanië is bijna overal dunbevolkt, met kleine steden in elke provincie.
Familie staat centraal in de Albanese samenleving. Ouders, kinderen, grootouders, ooms en tantes leven vaak dicht bij elkaar en helpen elkaar in alle aspecten van het leven. Respect voor ouderen is essentieel, en de oudste man in de familie heeft traditioneel veel zeggenschap. Huwelijken en familiebijeenkomsten zijn groots en duren vaak meerdere dagen met veel eten, dans en muziek.
Het karakter van Albanezen
Over het algemeen zijn Albanezen supervriendelijk. Zeker in het binnenland word je regelmatig welkom geheten en wensen ze je een fijne reis. In hun omgang zijn Albanezen redelijk fysiek; ze schudden graag de hand en leggen snel een hand op de schouder. Dit doen ze onderling, maar ook graag bij buitenlandse bezoekers. Buitenlands bezoek vinden ze namelijk leuk, en je wordt dan ook snel uitgenodigd voor een bakje koffie.
Opvallend: Gek genoeg, bestaat er nog steeds een historische rivaliteit tussen verschillende gebieden (steden) over het wel of niet opgeven van hun godsdienst tijdens een van de overheersingen. Dit werd versterkt door de opbouw van het nummerbord, dat begon met de afkorting van het gebied of de stad van de eigenaar. Omdat dit veel problemen veroorzaakte, is het systeem recent aangepast naar een kenteken zonder verwijzing naar een regio of stad.
Een ingewikkelde taal
Het Albanees is een bron van grote trots in dit nationalistische land. De taal is uniek, het heeft geen banden met andere talen of oorsprong in bekende oude geschriften. Daardoor klinkt de taal in het begin erg raar en onbegrijpelijk in de oren. Boeiend dus, maar ook een uitdaging. Veel woorden zijn namelijk niet alleen uniek, maar ze zijn ook vaak lang en moeilijk. Niet alleen de woorden, ook de lichaamstaal is verwarrend. Ja knikken en nee schudden gaat in Albanië andersom: nee knikken en ja schudden dus. Naast het Albanees, spreekt de jeugd redelijk Engels, en de oudere generaties spreken meestal redelijk Italiaans.
Tip: Een heel klein beetje basiskennis kan je een klein beetje op gang helpen:
- Goedendag: Përshëndetje
- Bedankt: Falemenderit
- Ja: Po
- Nee: Jo
- Is goed: Mirë
Tradities en etiquette
De Albanezen hebben een rijke geschiedenis. Doordat het land veel oorlogen en moeilijke periodes heeft doorstaan, is er een sterke en trotse nationale identiteit ontstaan. Die identiteit is nu gebaseerd op drie pijlers:
- De taal;
- De nationale held, Skanderbeg;
- Het nationale symbool, de adelaar (shqipe eagle), die ook op de Albanese vlag staat.
Albanezen verwijzen graag naar zichzelf als People of the Eagle. Ook officiële instellingen, zoals bijvoorbeeld The Bank of the Eagle, dragen deze naam. In Albanië ben je in de eerste plaats Albanees of Shqipe, daarna komt familie, en pas daarna volgt religie.
De cultuur kan misschien nog het best worden uitgelegd aan de hand van tegenstellingen. Albanië is sterk nationalistisch, maar tegelijkertijd open en streeft naar toetreding tot de Europese Unie. Het land hecht veel waarde aan geschiedenis en tradities, maar is tegelijkertijd progressief en tolerant. Een andere opvallende tegenstelling: Albanezen kunnen veel staren zonder direct contact te leggen, maar zodra er contact is, geven ze je zonder aarzelen een hand, een knuffel of zelfs een zoen.
De Besa: Is een eeuwenoude Albanese morele code die draait om loyaliteit, eer en bescherming. Het woord betekent letterlijk “woord van eer” of “belofte” en houdt in dat een Albanees een belofte onder alle omstandigheden zal houden. Gastvrijheid is eveneens een fundamenteel onderdeel van Besa; bezoekers worden vaak als familie behandeld, zelfs als ze vreemden zijn.
5 reacties
sien
hallo,
ik moest een project maken over een land in europa, ik dacht eigenlijk meteen aan albanie, zonder reden. toen ik ging googelen naar informatie over het land, vond ik al vrij snel deze site. het heeft me erg geholpen met mijn project, alle informatie jullie wel niet over dit land hebben.
erg bedankt voor alle informatie, dat word hopen op een voldoende. :]
groetjess.
Lars
Super leuk om te horen, wij hopen met je mee!
Maria
Interessant stukje over Albanië. Bovenaan staat echter hallo dat dit in het Albanees mire is. Volgens mij betekent mire goed en is hallo in het Albanees pershendetje. Ook de taal is interessant maar ook erg moeilijk. Ben er mee bezig en heb inmiddels al aardig wat geleerd. Er zijn wel veel erg lange woorden en moet dan geregeld even goed kijken hoe ik het woord moet schrijven en uitspreken. Hoop in de toekomst het land te kunnen bezoeken en mijn kennis van de taal te kunnen testen tijdens mijn vakantie.
Dasja
Hoi Maria,
Dankjewel voor je reactie. Wat tof dat je de taal aan het leren bent, lijkt mij ook erg lastig om Albanees te leren. We hebben wat woordjes aangepast en toegevoegd. Hopelijk kun je snel op vakantie naar Albanië 🙂
Dasja
Hallo, ook in Nederland is op 11 november de traditie “Sint Maarten”. Wij kennen het gebruik in Marokko niet. Het klinkt wel als een leuke traditie!